Her çocuk öğrendikleri ve gördükleriyle kendi ömür tablosunu çizmek üzere dünyaya gelir. Kimileri bu tabloyu o denli yaratıcı bir formda çizer ki, hayal gücüne inanamayız.
Yapılan araştırmalar kimi çocukların doğuştan daha yaratıcı olduğunu göstermektedir. Lakin bu özellik desteklenmezse körelebiliyor. Tıpkı biçimde takviye ve hakikat yönlendirmeyle çocuğun yaratıcılığı ortaya da çıkarılabiliyor. Tıpkı vakitte çalışmalar, yaratıcılığın zeka ile direkt bir irtibatı olmadığını da gösteriyor. Bu bilgiyle birlikte, “zeki çocuk yaratıcıdır” söylemi doğruluğu olmayan bir önermeye dönüşüyor.
Hayal gücü yüksek olan çocuk etrafına karşı daha hassastır, etrafındaki değişimlerin ve durumların farkında olarak davranışlarını stantlar. Çocuk kendini tabir edebileceği inançlı ortamı bulduktan sonra merakını ortaya koyar ve yaratıcılık gelişmeye başlar. Yapılandırılmamış oyunlar, kitaplar (özellikle sessiz kitaplar), müzik, sanat ve dans aktiflikleri, çocuğun yaratıcı tarafını beslerken, çocuğun canının sıkılması, “şimdi ne yapacağım” diye düşünmesi yaratıcılığın ortaya çıkmasını tetikler.
Öyleyse, çocuğun var olan yaratıcılık maharetini geliştirmek ve yoksa da ortaya çıkarmak için biz yetişkinlere neler düşüyor, gelin bir arada bakalım.
OYUN!
Oyun, çocuğun hayatı, yaratıcılığın ta kendisidir! Yaratıcılığı ortaya çıkarmanın ve geliştirmenin birinci yolu oyun oynamaktır. Çocukların doğaçlama, kalıp oyuncaklardan bağımsız, büsbütün içlerinden geldiği üzere oynadıkları oyunlar hayal güçlerini doruğa taşıdıkları anlardır. Oyunla yaratıcılığı geliştirmek çocuğun önüne, yaratıcılığı desteklemesi için tasarlanan oyuncaklar da dahil, oyuncak yığmak demek değildir. Boş bir kutu, yaratıcılığı yüksek bir çocuğun gözünde fevkalade bir otomobile dönüşebilir ve o otomobille yapılan seyahatler çocuk için mutluluğun ve heyecanın tepede yaşandığı inanılmaz anlar olabilir.
DOĞA!
Tabiatta vakit geçirmek hayal gücünü tetikler. Kuşların suyla oyunlarını, bir salyangozun çizdiği rotayı, karıncaların iş kısmını izlemek, taşların, yaprakların ve toprağın yapısını incelemek, çiçeklerin meyveye dönüşümüne şahit olmak, renklerin sayısız tonlarını fark etmek tek başına yaratıcılığı harekete geçirmeye kâfi.
KURSLAR?
Fotoğraf, müzik, dans, spor ile ilgili kurslar yapıları göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir. Şayet çocuğun gittiği kurs fazlaca yapılandırılmış ise, doğaçlamaya yer verilmiyorsa yaratıcılığı geliştirmek yerine köreltebilir. Birebir vakitte çocuğun bir kurstan başkasına koşması da yaratıcılığı ortaya çıkarmayı bırakın performans korkusunun oluşmasına ve bıkkınlığa neden olabilir. Çocuk fizikî ve hayali hür oyunlara vakit ayırabiliyor, kendi kendine kalacağı bir vakit bulabiliyorsa ve kursun da yapısı hayal gücünü takviyeler nitelikte ise kurslardan yarar sağlanabilir. Erken çocukluk devrinde gidilecek kursların fizikî hareketi desteklemesi de kıymetli bir noktadır. Zira bu periyotta çocukların gün içine yayılmış biçimde ve farklı yoğunluklarda fizikî harekete gereksinimleri vardır. Bu fizikî hareket (koşmak, zıplamak, tırmanmak vb.) çocuğun orantı, istikrar, sürat, uyum manasında sezgilerinin gelişmesine katkı sağlarken birebir vakitte bilimsel düşünme maharetine de katkı sağlar.
SANAT KOLLARI VE SANAT AKTİFLİKLERİ?
Çocuklar tiyatro, fotoğraf, bale, opera, heykel, müzik, edebiyat üzere sanat kollarının hepsi ile tanışmalıdır. Bu alanlarla tanışan çocuk kendisini hangi yolla söz edeceğine kendisi karar verebilir.
Sanat aktiflikleri için tıpkı şeyi söylemek maalesef günümüz kaidelerinde çok mümkün değil. Zira okullarda yapılan sanat aktiflikleri gereğinden fazla yapılandırılmış, çocuğun kendisinden bir kesim katmasına müsaade vermeyen, standart etkinliklerdir. Yapılan sanat aktifliği içinde çeşitli hisleri ve his geçişlerini, odaklanmayı barındırıyorsa, çocuğun zihninde soru işaretleri oluşturuyorsa yaratıcılığa katkıda bulunuyor demektir.
YAKLAŞIM!
Yaratıcılık bir süreçtir, vakit ve sabır ister. Çocuğuma muhtaçlığı olan her şeyi verdim lakin yaratıcılığı gelişmedi diye düşünmek ya da ne vakit gelişecek, ne göreceğiz diye beklemek sizi yıpratır. Çocuğa etrafına farklı bakma maharetini öğretmek, düşündürücü sorular sormak, niyetlerini yorum yapmadan kabul etmek, karşılaştığı zorluklar karşısında tahlile denemelerle ulaşmasına fırsat vermek ve en değerlisi yaptıkları denemelerde sonuca değil sürece, gayretine odaklanmak onun hayal gücünün hudutlarını keşfetmesini sağlar.
Yaratıcı Düşünme Maharetini Destekleyecek Sorular
Çocuğunuza yönelttiğiniz sorular onu farklı bir açıdan bakmaya, düşünmeye yönlendirmelidir.
Yağmur yağıyor, gördün mü?
Sence su damlaları bulutların ortasından nasıl geçiyor?
Balıklar nerede yaşar?
Sence suyun altında yaşamanın en heyecanlı tarafı ne?
Bu hangi dinozor?
Dinozorların da anne ve babaları var mı sence?
Bu ses nereden geliyor?
Sence bu sesi çizmeye çalışsak neye benzeriydi?
Bu hangi renk?
Bu renk sana hissettiriyor/ hatırlatıyor?
Bu yaprak ne renk?
Sence bu turuncu renk yeşil yaprağın içine nasıl girmiş?
Kitap Teklifleri
Kaynak:Doktor Sitesi