Anne ve baba olmak, bir bebeği ilmek ilmek işleyerek bir sanat yapıtına dönüştürmek üzeredir. Çok emek ister. Özveri ve fedakarlık ister. İnsan yavrusunun büyümesi öbür canlıların büyümesine benzemez. Yalnızca karnını doyurmak, ona bir mesken sunmak, onu tehlikelerden korumak yetmez. İnsan yavrusu, ruhunun da doyurulmasını ister. Hatta en çok onu ister.
Zahmetlidir bir çocuğu büyütmek ve hayata hazırlamak. Bu kadar zorluğun ve özverinin yanında bazen çocuklar hayatı daha da güç hale getirirler. Anne ve babalarını kendileri için yapılanlara karşın bazen bize çok saçma gelen sebeplerden dolayı öfkelendirirler. Pekala, ebeveynler ne yapacak “aman çocuğa ziyan gelmesin” diye hislerini bastıracak mı?
Elbette hayır!
Bütün hisler üzere yaşanmayı ve kabul görmeyi bekleyen kolay bir his, öfke. Bu türlü söylendiği vakit ne kadar da güzel geliyor kulağa. Lakin durum hiç de o denli değil. Çoğumuz kaçmamız gereken bir canavar üzere görüyoruz öfkeyi. Pekala, neden?
Biz! Bizim yorumlarımız ve tabir biçimlerimiz, öfkenin kolay bir his iken ziyan verici bir etkene dönüşmesine sebep oluyor. Ve bizler ziyan görmemek ya da vermemek için ya gerimize bakmadan kaçıyoruz öfkeden ya da yok saymak için onu en derinlere gömmeye çalışıyoruz.
Bir de gerçek hayatla çok bağdaşmayan inançlarımız var. Çoğumuz çocuklarımıza öfkelenmememiz gerektiğine inanıyoruz ve onlara karşı elimizde olmadan öfkelendiğimizde öfke yetmiyormuş üzere bir de hatalı hissediyoruz kendimizi. Hissettiğimiz tüm hislerin yüküyle yaşadıklarımızı bastırmaya çalışıyor ve kendimizi bir çukura hapsediyoruz. İşe yarıyor mu diye sorarsanız, ben bugüne kadar öfkesini bastırıp,yok sayıp rahat ve keyifli olan birini şimdi görmedim.
Ne Vakit Öfkeleniyoruz?
Ebeveynler birden fazla vakit ne yapacaklarını bilemedikleri ve çaresiz hissettikleri anlarda çocuklarına karşı öfke hissediyorlar. Onların davranışlarını ya da tavırlarını kendilerine karşı değerlendirip, çocuğun sırf annesini/babasını sinirlendirmek için bu türlü davrandığını düşünüyorlar. Her ne kadar gerçek üzere görünse de çocuk anne ve babasını bilerek kızdırmaz. Çocuğun o an içinde bulunduğu durum tahlil üretemediği, ne yapacağını, nasıl davranacağını ve nasıl yardım isteyeceğini bilemediği bir durumdur. Çocuğun bu tavrını ferdî algılamak yerine içinde bulunduğu durumu düşünmeye geçtiğimiz an öfkenin yerini yardım etme isteğine bıraktığı andır.
Çocuğun davranışlarını şahsî algılamanın ötesinde bizi asıl öfkelendiren kendimizle olan iç savaşımızdır. Birtakım durumlar öfkemizin ortaya çıkmasına neden olan tetikleyici rolünü üstlenirler. Bunlar dışarıdan bakıldığında aslında çok da kızılmayacak durumlardır, lakin benim bir yarama dokunmuştur. Bu yüzden onlara tetikleyiciler deriz. Ne kadar el bebek gül bebek büyüsek de hepimizin hayatında tetikleyiciler vardır. Şayet öfkemizi söz etmekte ve yönetmekte bir sorun yaşıyorsak önceliğimiz bu tetikleyicilerin farkına varmak olacaktır. Kendimizebasit birkaç soru sorarak o tetikleyicilerin neler olduğunu bulabilir ve bizi asıl öfkelendirenin çocuğumuzun davranışı mı yoksa öteki bir durum mu olduğunu fark edebiliriz.
İki durum ortasındaki ilişkiyi kurduğunuz vakit artık yapmanız gereken birinci şey kendinize kızmak yerine şefkat göstermek olmalı.
Durun ve hissettiğiniz öfkeye her zamankinden farklı bir biçimde merhametle yaklaşmaya çalışın. Tıpkı size en gereksinim duyduğu anda çocuğunuza yaklaştığınız merhametle bu sefer kendinize yaklaşın. Ne hissettiğinizi düşünün.
Bu tip bir yaklaşım sakinleşmenizi ve yaşadığınız durumun detaylarını görmenizi sağlar. Bir başka deyişle öfkelendiğiniz vakit çocuğunuzun size daha fazla gereksinim duyduğunu, o davranışları bilerek yapmadığını söyleyin kendinize. O, davranışlarıyla aslında sizden bir yardım talep ediyor. Fakat ona yardım edebilmeniz için evvel kendinize dönmeniz ve ne hissettiğinizi fark etmeniz lazım.
Öfkelendiğinizi Fark Ettiğinizde Ne Yapabilirsiniz?
Öfkeli olduğunuzu fark ettiğiniz vakit, çocuğunuzun yanından biraz uzaklaşabilir, elinizi ve yüzünüzü soğuk suyla yıkayabilir, balkona çıkıp pak hava alabilir ve akabinde onun yanına dönebilirsiniz. Öfkenin yoğunluğundan kurtulduktan sonra ona muhtaçlığı olan formda yardım edebilirsiniz. Bu sayede öfkeli olduğunuz için kendinize yüklenmez, hissinizi kabul ederek ve yaşayarak çocuğunuza yardımcı olmuş olursunuz.
Unutmayın! Hisler denizdeki dalgalar üzeredir, oluşur, yükselir ve akabinde sarfiyatlar. Nasıl hiçbir dalga denizin üzerinde sonsuza dek kalamıyorsa hislerimiz da -olumlu ya da olumsuz- bizimle sonsuza kadar kalmayacaklar. Yalnızca tek bir şartla! Denizin dalgaya verdiği fırsatı hislerimizi yaşamak için kendimize verirsek!
Anne ve baba olduğumuz vakit kendimizi unutabiliyor, hayatımızın merkezine çocuğumuzu koyabiliyoruz. Evet, ebeveyn olmak emek isteyen bir durum lakin unutmayın ki siz uygun olmazsanız çocuğunuz yeterli olamaz. Bu sebeple kendinize vakit ayırın. Gereksinimlerinizi, kızgınlıklarınızı, hayal kırıklıklarınızı, sitemlerinizi, hüzünlerinizi fark etmeye çalışın. Tüm bunları fark etmek demek içinde bulunduğunuz ve farkında olmadığınız kısır döngüleri kırmak için gerekli birinci adımı atmış olmanız demektir. Kendiniz için attığınız bu adım hem size hem de çocuğunuza çok uygun gelecek.
Bizim kültürümüzde maalesef hislerimizden bahsetmek ve hislerin sorumluluğunu almak çok yoktur. Bu sebeple birbirimize ne hissettiğimizi sorduğumuzda genelde fikirlerimizden bahsederiz. Çocuğumuz istemediğimiz bir davranışı yaptığı vakit “beni üzdün” deriz. Halbuki o değildir bizi üzen, biz üzülürüz. Hislerinizden bahsederken onları sahiplenin. Kızgınım, öfkeliyim, memnunum, hayalkırıklığına uğradım diye hislerinizi cesurca lisana getirin. Siz onları sahiplendikçe hisleriniz da size daha çok sahip çıkmaya başlayacaklar, emin olun.
Ve şunu aklınızdan çıkarmayın! Çocuğunuz hiçbir vakit sizi hudut etmek için bir şey yapmayacak. Muhtaçlığı olan tek şey sakin ve dingin bir rehberlik. Ona bu rehberliği sağlamak ise kendi içinizdeki çocuğa şefkatle yaklaşmaktan ve hislerinizi sahiplenip tabir etmekten geçiyor. Kendinize inanın ve fırsat verin, öfkenizi de memnunluk üzere en hoş biçimde yaşayabilirsiniz.
Kaynak:Doktor Sitesi