Covit-19 salgınıyla birlikte bir çoğumuzun hayat usulü, öncelikleri değişti. Gerek salgına yakalanmamak için verilen çaba gerekse yakalandığında yaşanılan ruhsal süreç tüm insanlığı yordu.
1- Pandemi birinci günden bugüne dek, ruhsal olarak toplumu ve bireyleri nasıl etkiledi? Pandemiden önceyi ve sonrayı kıyasladığınızda hasta sayınızda farklılık var mı?
Pandeminin birinci periyodunda (normalleşmeden evvelki kısım) ağır çalışan kitle kısıtlamalardan mutluydu aslında. Konut içine, aile yaşantısına, kendine vakit ayırabiliyordu, ağır çalışma temposundan uzak kalmak dinlendirici bir tesir de sağladı. Lakin şu an süreç zahmetli geçiyor. Ümitsizlik hissiyle uğraş etmek zorunda kalınıyor. Ağır mesai saatleri olan bireyler en başta kendi şahsî gereksinimlerine yetişemiyorlar. Ebeveyn olup çalışanlar çocuklarını okula yollamak istemeseler bile mecbur yolluyorlar. Şu an ki süreçte beşerler olumsuz hislerle daha çok uğraş etmek zorunda kalıyorlar. Danışan sayıma baktığımda çabucak hemen birebir tahminen biraz artmıştır ancak müracaat nedenleri değişiklik gösterdi.
2- Pandemiden ruhsal olarak etkilenen ve/veya etkilendiğini düşünerek size gelen bireyleri göz önüne aldığınızda bireylerin en büyük sorunu nedir?
Aslında toplum olarak olağandışı bir duruma olağan yansılar veriyoruz. Daha evvel yaşamadığımız, bilmediğimiz bir süreçten geçiyoruz, deneyim sahibi oluyoruz. Herkes kaygılanıyor, korkuyor, mutsuz hissediyor yalnızca bu üzere hisleri ne kadar yaşadığımız ve hayatımızı ne ölçüde etkilediği kıymetli. Pandeminin birinci vakitlerinde anksiyete bozuklukları, uyku sorunları, travma sonrası gerilim bozukluğu, doğum sonrası depresyon, depresyon, panik atak, obsesif-kompülsif bozukluk ile gelen danışanlarım varken şu an bu patolojilere sanal oyun bağımlılığı da eklendi.
3- Bu salgında insanların evvel işsiz kalması, devamında eklenen geçim sorunu şahısta ve aile yaşantısında ne üzere tesirler yaratır- yaratabilir?
Çaresiz, umutsuz ve mutsuz bireyler, insanoğlunun belirsizlik hissiyle çok sıkıntı çaba eder. O gri alanda kalmak şahısların büyük kısmını depresif bir ruh haline sokuyor. Kendilerini elleri kolları bağlanmış hissediyorlar. Burada şahısların sorun çözme hünerleri de devreye giriyor ama kişinin yaşadığı durum ve şartlar çok kıymetli.
4-Kişilerin kısıtlamalar ile toplumsal hayattan kendilerini soyutlamak zorunda kalmaları ve öbür beşerlerle ortasına bir pandemi duvarı örmek durumunda kalması içten içe bir hapsolmuşluk duygusu yaratır mı? Bu durum kısa/orta ve uzun vadede beşerde ne üzere tesirler yaratır?
Sarılmak neydi? Toplum olarak sevgimizi dokunsal olarak göstermeye alışığız. Bu nedenler insanların temasının kesilmesi bireyleri epeyce zorladı. Pandemi periyodunda en zorlandığımız şey esasen hapsolmuşluk hissi. Yasak denildiği anda konutta oturmak bunalttı oysa bir gün evvel yasak yoktu ve kişi yeniden konuttaydı. O söz bireylere kendini sıkışmış hissettirdi. Beşerler temassız yaşamaya alıştı sarılmak, öpmek, tokalaşmak bu üzere aksiyonlar pandemiden sonra da hayatımızda seyrekleşebilir. Beşerlerle tokalaşmak yahut öpmek zorunda olmadıkları için keyifli olan beşerler da var. Yani mevzu insan olunca net bir şey söylemiyor, parmak izi üzere bir kişiyi temassızlık çok mutsuz ederken başka bir kişi yaşasın zati hiç sevmezdim diyebiliyor.
5-Bu salgının tesirlerini yaşamak, görmek, halk ortasında kulaktan kulağa konuşularak abartılı hale getirilen duruma kendini kaptırmak, medyada her gün salgın hakkında yararlı/yararsız bilgilerin ortaya atılması kişiyi nasıl bir duruma sürükler ve bu durum kişinin özgüvenini, toplumsallaşma maharetini nasıl tesirler?
Birinci yasak sürecince kaygı vardı, medya takibi çoktu hatta bunu takıntı haline getiren bireyler de vardı. Şu an daha çok öfke, dert, boş vermişlik duygusu var. Beşerler çok bunaldı ve artık olay sayısına bile bakmayan bir çoğunluk var. Çocuk ve ergenler için özgüven ve toplumsallaşma hüneri olumsuz etkilendi. Kreş, okul, etkinlikler sosyalleşebildikleri ve özgüvenlerini arttırdıkları alanlardı. Şu an ne kadar pürüz olmaya çalışsak da bir birden fazla tablet, bilgisayar başında.
6- Siz bir psikolog olarak topluma ve bireylere ne önerirsiniz?
Günlük hayatta kendimiz için yaptığımız şeyler yok denecek kadar az. Birçok kişi ömürde kalmak için yaşıyor yahut günün temposunda kendini unutuyor. Kendimize alan yaratabilmek, hobi edinebilmek, şartlar müsaitse yürüyüş yapabilmek, uyku ve beslenme nizamına dikkat etmek gerekmekte. Profesyonel takviye almaktan kaçınmamalılar.
Kaynak:Doktor Sitesi