Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Elbrus Zarbaliyev, safra kesesi hastalıkları hakkında merak edilenleri cevapladı.
Safra kesesi hastalıkları hakkında merak edilenler
Safra Kesesi nedir ve bedende hangi vazifeleri üstlenir?
Safra kesesi sindirim sistemimizin bir kesimi olup besinlerin sindirimine yardımcı olan safra sıvısının depolanmasında vazife almaktadır. Yemek sırasında karaciğerde üretilen safra, sindirim maksatlı bağırsaklara boşalmaktadır. Bunun dışında kalan müddette ise daima üretimi devam eden safra sıvısı safra kesesinde depolanmaktadır.
Safra Kesesinin hangi hastalıkları mevcuttur?
Safra kesesinin toplumda sık rastlanan ve çok az görülen birtakım hastalıkları mevcuttur. Safra kesesi taşları, safra kesesinin iltihabı ve sarılık üzere hastalıkları toplumda daha sık bilinmektedir. Bununla birlikte safra kesesi kanserleri de çok ender de olsa görülmektedir.
Safra Kesesi Taşı hastalığı nedir?
Safra içerisinde üç farklı bileşenin olduğu bir beden sıvısıdır. Olağan şartlarda safra kesesi içerisinde depolanan safra sıvısında bu bileşenlerin istikrarlı bir oranı mevcuttur ve bu oran sağlıklı safra kesesi tarafından sağlanmaktadır. Safra kesesinin hastalıklarında bu istikrar korunamıyor ve safra içerisindeki unsurlar çökerek taş oluşturabiliyor. Taşalar farklı sayıda ve farklı boyutlarda görülebilir.
Safra Kesesi Taşı hastalığı kimlerde görülür?
Toplumlarda safra taşı hastalığının yaygınlığı farklılık göstermektedir. Ülkemizde bu hastalık nispeten daha yaygın görülmektedir. Kestirimi olarak ülkemizde %10-15 oranında görüldüğü bilinmektedir. Safra taşı hastalığının gelişmesinde birtakım faktörlerin olduğu düşünülmektedir. Bu hastalık herkeste görülebilse de daha çok bayanlarda, kilo fazlalığı olan yahut süratli kilo veren şahıslarda ve birtakım hematolojik hastalıklarda daha sık görülmektedir. Safra taşı hastalığı olan bireylerin sıklıkla aile üyelerinde de birebir şikayetlerin olması genetik faktörlerin de büyük rol oynadığını göstermektedir.
Hangi şikayetlere yol açıyor?
Genel olarak safra kesesinde taş olan hastaların yarıdan fazlası bu durumun farkında olmaz ve öteki nedenlere yapılan tetiklere ortaya çıkar. Bu hasta kümesinde aralıklı olarak sindirim sisteminde hazımsızlık ve karında şişkinlik hissi üzere sübjektif şikayetler görülebilir. Bunun dışında ise %30-35 hastada hayatının bir devrinde safra taşına bağlı olarak önemli meseleler görülebilir. Sıklıkla karında üst kısımlarda olan ağrı, bulantı ve kusma şikayetleri yemeklerden sonra birdenbire başlamaktadır. Birtakım durumlarda ise sorun safra kesesi ile sonlu kalmaz ve sarılık ile birlikte safra taşına bağlı pankreatit (Mide altı bezi iltihabı) görülebiliyor ki bu da önemli tedavi gerektiren bir durumdur.
Safra Kesesi Taşı hastalığı nasıl tedavi edilir?
Maalesef bu hastalığın tesirli bir medikal tedavisi bulunmamaktadır. Tespit edilen tüm safra taşı hastalarına taşların sayından ve boyutundan aslı olmayarak cerrahi tedavi önerilmektedir. Bunun da en önemli nedeni safra taşına bağlı kimlerde önemli problemlerin olabileceğinin öngörülememesidir. Sıklıkla gerekli hazırlıklar yapıldıktan sonra planlı cerrahi tedavi yapılması daha çok tercih edilmektedir. Bununla birlikte kimi durumlarda safra taşına bağlı olarak acil cerrahi tedavi de gerekebilmektedir. Günümüzde cerrahi tedavide laparoskobik teknikler kullanılmaktadır ve %95-98 oranında üzerinde muvaffakiyet sağlanmaktadır. Hastaların uzun tedavi süreçlerine ve ameliyat sonrası nekahat periyotlarına gereksinimi kalmamaktadır.
Safra Kesesi Taşı nedeniyle yapılan ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Toplumda bu hususta çok yanlış bilgiler dolaşmaktadır. Bilhassa ameliyat sonrası hayat uzunluğu diyet ihtiyacı, yumurta üzere kimi besinlerin tüketilmemesi ve yağsız besinlere yönelmesi üzere. Doğrudur safra kesesinin üretilen afra sıvısını depolamak üzere bir vazifesi vardır. Ameliyat sonrasında bu misyon bir müddet sonra karaciğer tarafından üstlenmektedir. Bu nedenle ameliyat sonrası kalıcı bir diyet tedavisine muhtaçlık durulmamaktadır. Genellikle cerrahi tedavi sonrasında hayatlarında her hangi bir sınırlama yapılmaması ve diyet uygulamamasını hastalarımıza önermekteyiz.
Kaynak: Kadinvekadin