Dikkat dağınıklığı, hiperaktivite ve hayat

0 69

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dikkat dağınıklığı, çok hareketlilik ve dürtüsellik belirtileri ile giden bir tablodur. Her çocukta belirtiler ve belirtilerin şiddeti farklı olabilir. Kimi çocuklarda dikkat dağınıklığı, dalgınlık, unutkanlık, dikkatin kolay çelinmesi, dikkatsizce yanılgılar üzere dikkat eksikliği belirtileri bariz olup, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri olmaz. Bu alt tipe Dikkat Eksikliği Baskın tip deriz. Bu çocuklar sınıfta dalgın, kendi dünyasında ve etraftan kopuk görünebilirler. İmtihanlarda kolay yanılgılar yapabilir, genelde imtihan mühleti uzadıkça daha fazla kusur yaparlar.

Kimi çocuklarda ise hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri bulunurken, dikkat eksikliği belirtileri olmaz. Bu çocuklar yaşıtlarına nazaran daha hareketli, kıpır kıpır, adeta bir motor takılmış üzere hareket eden çocuklardır. Dürtüsellik nedeni ile genelde aklına iyisi yapar ve söylerler. Yani ortamına nazaran davranmakta zorlanırlar. Bu durum hem bağlantı kazalarına hem de fizikî yaralanmalara sebep olabilir. Hiperaktif ve dürtüsel çocukların yaşıtlarına nazaran daha çok düşmesi, yaralanması hatta başlarına kırık, çıkık, yanık üzere durumların gelmesi sık karşılaştığımız durumlardır. Bu alt tipe de Hiperaktivite ve Dürtüsellik baskın tip denir.

Birçok çocukta ise hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri bir ortada bulunur. En sık gördüğümüz bu alt tipe ise Bileşik tip denir.

DEHB beyinde frontal korteks (alnımızın ardında bulunur) dediğimiz kısmın, birtakım öbür beyin bölgeleri (striatum, beyincik gibi) ile temas problemleri olmasından kaynaklanır. Birden fazla çocukta kalıtımsal nedenler sebebiyle oluşur. Yani anne babalarından gelen genler nedeniyle. Bu nedenle de kalıtım ile aktarılan bir bozukluktur. Daha nadiren ise edimsel olarak (düşük doğum tartısı, prematüre doğum, doğum travmaları, gebelikte kullanılan ilaç, sigara, alkol üzere hususlar vb nedenlerle) kazanılır.

DEHB tanısı nasıl konur?

DEHB tanısı klinik görüşme ve müşahede ile konur. Günümüzde teşhis koyduran bir laboratuar testi ya da görüntüleme tekniği yoktur. Hem çocuk/ergenle hem de ebeveynler ile yapılan ayrıntılı görüşme sonrası teşhis konur. Teşhis koymada çocuğu tanıyan öbür şahıslardan bilgi almak hayli yararlı ve gereklidir. Çocuğu düzgün tanıyan bir öğretmen ve rehber öğretmenlerden alınan bilgiler yol gösterici olabilir. Görüşme sonrası uygulanan teşhis koymaya yardımcı ölçek ve anketlerde bize yardımcı olur.

DEHB nasıl tedavi edilir?

DEHB tedavisi çok istikametli bir tedavidir. Birden fazla vakit iş birliği gerektirir. Klinisyenin aileye ve çocuğa DEHB’nin ne olduğunu anlatması gerekir. Aile eğitimi ile anne babaya DEHB’li bir çocuğun meskende neye gereksinimi olduğu anlatılır. Öğretmenler ve okul ile iş birliği çok kıymetlidir. Çocuğun okuldaki muhtaçlıklarının saptanıp gerekli düzenlemelerin yapılması gerekir.

Medikal tedavi gereken durumlarda aileye ilaç tesir ve yan tesirleri hakkında bilgi verilmelidir. İlaç tedavisi kullanan çocuk ve ergenlerin en azından tedavinin başlangıç safhasında yakından takibi gerekir.

Aile, okul ve klinisyenin iş birliği ile DEHB belirtilerinin üstesinden gelebilmek mümkündür. Böylelikle çocuklar daha keyifli ve daha uyumlu bir çocukluk ve gençlik devri geçirebilirler.

Tedavi edilmeyen kimi çocuklarda yaş büyüdükçe davranış problemleri ve karşı gelme bozukluğu belirtileri gelişebilir. Bu durumda tedavi daha karmaşık ve güç hale gelir. Bu nedenle anne babaların belirtiler daha şiddetli ve süreğen hale gelmeden çocuk psikiyatri uzmanına müracaat yapması hayati değer arz eder.

Kaynak:Doktor Sitesi

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.