Davranış bozuklukları-2 / palavra söyleme, çalma, saldırganlık

0 83

Palavra Söyleme: Çocukların palavrası keşfetme macerası aslında 3 yaşından sonra başlıyor. 3 yaşına kadar kendi düşündüklerini herkesin düşündüğünü zannediyorlar, bu yüzden de her şeyi olduğu üzere anlatıyorlar. Bu durumun o denli olmadığını fark ettikleri vakit da olan olayları farklı anlatma durumu başlıyor. Pekala, neden buna muhtaçlık duyuyorlar?

a. Örnek alma: Çocukların palavraya başvurmasının nedenlerinden biri etrafındaki yetişkinleri örnek almalarıdır. Bazen arkadaşımıza dışarıda olmamıza karşın evdeyim, dinleniyorum formunda bir telaffuzumuz bile çocuğun bizi örnek almasına neden olabilir ve o da misal usulde palavra söyleyebilir.

b. Baskı ve kaygı: Kusur yaptığı vakitlerde sert yansılarla karşılaşan, hoşgörülü davranılmayan çocuk kusurlarını baskı ve endişe yüzünden palavrayla örtmeye çalışır.

c. Kıyaslanma: Ebeveynleri tarafından daima öteki çocuklarla karşılaştırılan çocuk, yetenekleri ve hünerleri konusunda palavra söyleyebilir.

d. Yetersiz toplumsal alaka: Çocukla kâfi bir toplumsal münasebet kurulmamışsa ve çocuğa muhtaçlık duyduğu eğitim ortamı sağlanamamışsa çocuk kendini denetim edemeyebilir ve içinde bulunduğu durumlarla ilgili palavra söyleyebilir.

Çocuğun palavra söylemesini nasıl önleyebiliriz?

✦Çocuklar model alarak öğrendikleri için birinci evvel kendimizi denetim edebiliriz ve hakikat örnek olmak ismine bir adım atabiliriz.

✦Çocukların her birinin farklı özellikleri vardır ve hepsinin uygun oldukları noktalar birbirinden farklıdır. Çocuğumuzu değerlendirirken sadece kendi hünerlerini referans almaya ihtimam gösterelim.

✦Bizler üzere çocuklar da yanılgı yaparak öğrenirler. Yaptıkları yanlışları sakin ve yumuşak bir tutumla karşılamaya itina gösterelim.

✦Çocukların gereksinim duydukları kâfi toplumsal ortamı ve eğitimi onlara sağlamak durumundayız. Onlarla şefkat ve inanç temelli bir bağ kurmak, olumlu bir benlik algısı geliştirmelerine yardımcı olmak, oburlarının hak ve özgürlüklerinin olduğu şuurunu çocuğa aşılamak çocuğun temel muhtaçlıklarının karşılanması manasına gelmektedir. Bu durumda çocuk özgüvenli, etrafıyla uyumlu, olumlu kıymet yargılarına sahip bir birey olarak palavra söylemeye gereksinim duymaz.

Çalma: 3-6 yaş ortasındaki çocuklar diğerine ilişkin bir eşyayı almanın ya da okulda oynadığı oyuncağı meskene götürmenin yanlış bir davranış olduğunu anlamakta zahmet çekebilirler. Onların gayesi sadece beğendikleri, sevdikleri bir oyuncağı yanlarında götürmektir. Bunun temel sebebi bu yaşlarda mülkiyet kavramının şimdi gelişmemiş olmasıdır ve bu davranışlar hırsızlık olarak nitelendirilmez. 7-8 yaşından sonra hala devam eden bir çalma davranışı varsa o vakit davranış bozukluğu olarak kıymetlendirilir.

Çocuk hangi durumlarda çalma davranışına yönelir?

a. Çocuğun aile içinde kabul görmemesi, dinlenmemesi, sevgi ve ilgi görmemesi,

b. Çocuğa maddi cezalar verme, ebeveynlerin paraya karşı tavrı (cimrilik),

c. Çocuğun muhtaçlıklarının karşılanmaması çalma davranışına neden olabilir.

Çalma Davranışını Nasıl Önleyebiliriz?

✦ Çocuğun muhtaçlıklarını tam olarak karşılamak, muhtaçlık duyduğu ilgi ve sevgi ortamını hazırlamak,

✦ Onun odasına müsaadesiz girmemek ve eşyalarını müsaadesiz almamak,

✦ Yargılayıcı ve cezalandırıcı tavırdan kaçınmak çocuğun davranışlarını ve kendisini gerçek değerlendirmesine yardımcı olur.

Saldırganlık: Çocuklar birden fazla vakit engellendiklerinde ve baskıcı bir tutumlakarşılaştıklarında saldırganlık davranışı gösterirler. Tekme atma, oyuncakları fırlatma/kırma, arkadaşlarına ve etrafına karşı agresif hal sergileme, ısırma, saç çekme, tükürme üzere davranışlar saldırgan davranışlar olarak nitelendirilir.

Hangi durumlar saldırganlık davranışını ortaya çıkarır?

a. Çocuğun etrafında saldırgan tavırlarla müsabakası, konutta yaşanan olumsuz tartışmalar,

b. Kendisini söz etme konusunda engellenmesi, bedelsiz hissetmesi,

c. Ailenin çocuğa kendisini nasıl muhafazası gerektiğini yanlış öğretmesi (sana vururlarsa sen de vur)

d. Olumsuz davranışları karşısında fizikî ve ruhsal şiddete maruz kalması saldırgan davranışları hem ortaya çıkarır hem de artmasına neden olur.

Saldırgan Davranışları Nasıl Önleriz?

✦ Öncelikle anne ve baba olarak çocuğumuzla irtibat kurma formumuzu ve onun davranışlarına verdiğimiz reaksiyonları gözden geçirelim. Kendi sorun çözme marifetimizi geliştirmek için uğraş harcayalım. Zira çocuklar bizleri model alarak kendi davranışlarına istikamet verirler.

✦ Çocuğun kendisini söz edebilmesi için gerekli ortamı sunalım ve saldırgan davranışlarının nedenini anlamak için efor harcayalım. Hangi durumlarda saldırgan davranışlar gösterdiğini gözlemleyelim. (Örneğin; istediğini yaptırmak için vb.)

✦ Şiddet içerikli oyunlardan, sinemalardan çocukları uzak tutalım Bu oyunlar ve sinemalar uzun vadede çocuğun şiddeti normalleştirmesine neden olabilir.

✦ Çocuğun bu davranışlarında ona hislerini anladığımızı göstermeye çalışalım. “Kızgınsın, anlayabiliyorum fakat kızgın olduğunda yaptığın bu davranış yanlışsız değil. Seni kızdıran şeyi merak ediyorum, kızgınlığını daha gerçek tabir etmen için sana yardımcı olabilirim.” halinde bir geri bildirim onu anladığımızı ve yardımcı olmaya çalıştığımızı gösterir. Birebir vakitte kendi his ve davranışlarının da farkında olmasına takviye sağlar.

✦ Öfkesini yönetebilmesi ve davranışlarını denetim edebilmesi ismine bir spora yönlendirebiliriz.

Kitap Teklifleri

Kaynak:Doktor Sitesi

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.