Davranış bozuklukları-1 / parmak emme, tırnak yeme, tikler, mastürbasyon

0 104

Çocuk için her yeni gelişim periyodu yeni bir davranış demektir. Örneğin; çocuk üç yaşına geldiğinde bağımsızlığını ilan edebilmek için olağan diye tabir ettiğimiz içinde bulunduğu gelişim periyodunu yansıtan çeşitli davranışlar öğrenebiliyor. Lakin bunların haricinde vakit zaman ruhsal ya da fizikî nedenlerden ötürü parmak emme, tırnak yeme, altına kaçırma üzere davranış bozuklukları geliştirebiliyorlar.

Pekala, bu davranışların ahenk sorunu mu yoksa gelişim devrine has davranışlar mı olduğunu nasıl anlayacağız?

Çocukların davranışlarını ahenk ya da davranış sorunu olarak nitelendirmek epey zordur. Çocukların devir periyot hırçın olması, sizin söylediğinizin aksini yapması ya da kardeşini kıskandığı için huysuzlanması olağan kabul edilebilir. Çocuğun davranışına ahenk ya da davranış sorunu diyebilmemiz için;

‣ O davranışın süreklilik göstermesi ve her durumda ortaya çıkması gerekir.

‣ O davranışa ek diğer davranış bozukluklarının da olması beklenir. Örneğin; bir çocuğun gece altına kaçırma ile ilgili davranış sorunu var diyebilmemiz için kekemelik, endişe üzere öğelerin de bulunması gerekir.

‣ Davranışın sık tekrarlanması gerekir.

DAVRANIŞ BOZUKLUĞU NEDEN OLUR?

Çocuklar davranış sorunlarını genelde kendilerini tabir edemedikleri, yaşadıkları meselelerle yalnız başlarına baş etmeye çalıştıkları, duygusal olarak zorluk yaşadıkları periyotlarda geliştirirler. Bu noktada kıymetli olan o davranışın neden ortaya çıktığını bulmak ve o nedeni ortadan kaldırmaktır.

Sıklıkla Görülen Ahenk ve Davranış Bozuklukları

Parmak Emme: Anne karnından yanımızda getirdiğimiz parmak emme davranışının 3-4 yaşlarına kadar görülmesi olağan kabul edilmektedir. Çocuk diş çıkarma periyodunda, uykuya geçerken, rahatlama emelli, kendini inançta hissetmediğinde ve bazen de yalnızca ilgi çekmek için parmak emme davranışını gösterebilir. Şayet bu davranış 4 yaşından sonra da hala devam ediyorsa davranış sorunu olarak nitelendirilir. Bunun sebebi muhtaçlığı olan ilgiyi alamama, dert ve huzursuzluk olabilir.

Ne Yapabiliriz?

‣ Çocuğa daima ikazda bulunmak davranışın devam etmesine hatta artmasına neden olabilir. Çocuğunuzun bu davranışı hangi durumlarda gösterdiğini gözlemleyebilir ve o durumlar öncesinde ona bir vazife verebilirsiniz.

‣ Çocuğunuza parmak emmeyi bırakması konusunda ısrarcı davrandığınızda altına kaçırma, tik üzere öteki davranış sorunları de ortaya çıkabilir. Bu sebeple davranışın kendi kendine kaybolmasını bekleyin.

‣ Davranışın ortaya çıkmasına neden olan temel sorunu ortadan kaldırmak çocuğun rahatlamasına yardımcı olacaktır.

Tırnak Yeme: Tırnak yeme 3 yaştan itibaren görülen bir davranıştır. Tırnak yeme davranışının sebebi sadecemodel alma olabilirken tıpkı vakitte korku, endişe, baskı, gerginlik, huzursuzluk, daima eleştirilme ve ilgisizlik de olabilir. Çocuklar yaşadıkları kasvetler sonrasında tırnak yeme davranışı göstererek kendilerini rahatlatmaya çalışırlar.

Ne Yapabiliriz?

‣ Öncelikle çocuğun etrafında tırnak yiyen bir öbür kişinin olup olmadığına dikkat edelim. Böylece davranışın sebebinin model alma olup olmadığını manaya fırsatı elde edebiliriz.

‣ Çocuğunuzla kurduğunuz ilgiyi yine gözden geçirebilirsiniz. Bazen fark etmeden fazla baskıcı, otoriter tavır sergileyebiliyoruz.

‣ Çocuğunuzun gereksinimlerini fark etmeye çalışın. Onunla oyun oynamak bu muhtaçlıkları fark etmenin en kolay yoludur.

‣ Onunla birlikte geçirdiğiniz vakti daha samimi ve verimli bir hale getirmeye çalışın. Bazen gereksinim duydukları sadece bize sarılmak olabiliyor.

Tikler: Tikler fizikî ya da ruhsal kaynaklı olabilir. İstemsizce ortaya çıkarlar ve genelde süreksiz olurlar. Genel olarak baskıcı ve otoriter aile tavırlarında, çocuğun kendisini söz edemediği ortamlarda, daima eleştirilme ve kıyaslanma durumlarında görülebilir. Tiklerin ortaya çıkmasının temel nedeni korku ve iç huzursuzluktur. Gerilimli ve gergin durumlarda tiklerin ortaya çıkma sıklığı artar.

Ne Yapabiliriz?

‣ Tiklerin ortaya çıkışının organik (fiziksel) olup olmadığını kesinlikle değerlendirelim.

‣ Çocuk tiklerin oluşmasını engelleyemez bu sebeple ona tiklerini yapmaması konusunda ihtarda bulunmayalım. İhtarlar çocuğun daha çok gerilim yaşamasına ve tiklerin artmasına neden olabilir.

‣ Çocuğun hislerini anlamaya çalışalım ve ona yaşadığı hisleri özgürce tabir edebilmesi için fırsat tanıyalım.

Mastürbasyon: Mastürbasyon çocuğun bedenini tanıma esnasında keşfettiği olağan cinsel gelişimi tabir eden olağan bir davranıştır. 2-6 yaş ortasında sık görülür ve bir müddet sonra tabiatıyla kaybolur. Cinsel organıyla oynamaktan keyif alan çocuk bunu parmak emme, tırnak yeme üzere kendisini rahatlatmak için tekrar eder. Bu doğrultuda mastürbasyonu bir sorun olarak görmek hakikat değildir. Lakin, çocuk gününün büyük bir çoğunluğunu mastürbasyon davranışı ile geçiriyorsa, bu onun günlük aktivitelerini engelliyorsa ve daha farklı sorun çözme yolları geliştirmesini etkiliyorsa bu davranışın gerisindeki sebepler (duygusal mahrumluk, telaş, kardeş, boşanma, cinsel organda enfeksiyon vb.) araştırılmalı ve bir uzmandan takviye alınmalıdır.

Ne Yapabiliriz?

‣ Çocuğunuzu mastürbasyon yaparken gördüğünüz vakit uyarmak, korkutmak ya da onu utandırmak yerine sakince dikkatini öbür bir yere yönlendirmeye çalışın.

‣ Çocuğunuzun gün içinde aktivitelerini kısıtlayacak biçimde mastürbasyon yaptığına şahit olduğunuz vakit çok yeterli bir gözlemci olun ve onun hangi durumlarda mastürbasyona başvurduğunu belirlemeye çalışın. Gözlemlediğiniz durumların öncesi için ona vaktini hoş geçirmesini sağlayacak aktiviteler, etkinlikler belirleyebilirsiniz.

‣ Çocuğunuzun kendisine dair farkındalığını artırmaya çalışın. Ona bu bahiste; “Vücudunu merak ediyorsun ve keşfetmek için çeşitli davranışlar yapıyorsun. Bu çok olağan fakat özel bölgelerimize herkesin içinde dokunmak gerçek değil, bunu yalnız başına ve meskende iken yapabilirsin.” halinde bir açıklama yaparak ve akabinde ona sarılarak mastürbasyon davranışının olağan olduğunu da anlatabilir ve kendisini yeterli hissetmesini sağlayabilirsiniz.

‣ Tıpkı vakitte ona cinsel gelişimi ile alakalı kitaplar okuyabilir, bedenini tanımasını sağlayabilirsiniz.

Kaynak:Doktor Sitesi

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.