Koronavirüs bedene girdiğinde ACE-2 reseptörü taşıyan organlara yerleşmekte. ACE-2 ise başta akciğerler olmak üzere, karaciğer, bağırsak, böbrek ve kalpte ağır olarak bulunmakta. Hasebiyle virüsü alan şahısta evvel sıklıkla teneffüs yolu belirtileri ya da ishal görülmekte. Bunları çabucak fark edebiliyoruz.
Meğer son günlerde, virüsün testislere de yerleşerek uzun mühlet sesiz kalabileceği anlaşıldı. Araştırmacılar korona nedeniyle ölen erkeklerin testislerini incelediklerinde çok sayıda virüs tespit ettiklerini bildiriyorlar. Asıl ürkütücü olanı, bu olguların daha evvel hastalığı atlatıp, testlerinin negatife dönmüş olması.
Bu da gösteriyor ki, hastalık iyileşse ve belirtileri kaybolsa bile testislerde virüs yaşamaya devam etmekte. Lakin ACE-2 reseptörlerinin duyarlığı bireyden bireye değişir, o nedenle herkeste bu türlü olacağı söylenemez lakin bir kısım erkeğin bundan etkileneceği de gerçek.
Viral hastalıklar testise yerleştiklerinde ağrı, kızarıklık, şişkinlik üzere belirtilerle kendini gösterir. Örneğin ergenlik devrinde geçirilen kabakulak geçirenlerin %10-20’sinde testislerde iltihaplanmaya bağlı orşit ve gerisinden da sperm üretiminde bozulma ortaya çıkmakta. Hatta şiddetli seyrettiği durumlarda testosteron hormonunu da düşürebilir. Korona da bir virüs olduğuna nazaran benzeri tablonun onda da gelişmesi beklenir.
Bununla birlikte şimdi Covid-19’a yakalanan erkeklerin kaçında testis iltihabı gelişebileceği hakkında kesin bir bilgi yok. Bunun ne oranda sperm pahalarını bozduğu ve sonuçta çocuk sahibi olma talihini azalttığı da tam bilinmiyor. Enfekte testislerde sperm işlevlerindeki bozulmanın asıl nedeni lökosit sayısında artışa bağlıdır. Koronavirüsünün yerleştiği testislerde de lökosit sayısında önemli bir artış saptanmış.
Hasebiyle bu virüsle bulaş olan erkeklerde sperm pahaları bozularak eşlerini hamile bırakma bahtı düşebilir. Lakin bunun da ötesinde asıl sorun, hastalık iyileşse bile cinsel münasebet ile bu virüsün çıkmaya devam edebileceği ve yayılma riski oluşturabileceğidir. Bu da gösteriyor ki cinsel yolla bulaşan hastalıklar listesine koronavirüs de eklenecek. Lakin her enfekte erkeğin bunu bulaştırma riski bulunmayabilir. Zira testise yerleşen virüsün meni ile dışarı çıkması için ne kadar sayıya ulaşması gerektiği şimdi bilinmiyor.
Hiç kuşkusuz önümüzdeki günlerde sperm kültürleri yapılarak virüsün varlığı anlaşılabilecek ve gerekli tedbirler alınacaktır. Burada kuşkulanılan bir başka mevzu ise, koronavirüsünün sperm hücrelerinin içine girip, yumurtayı döllemesinde sorun yaratıp yaratmayacağıdır. Öteki virüslerde bunun gösterilmiş olması, Covid-19 için de emsal durumun gelişebileceğini düşündürmekte. Şimdi kanıtlanmamış olmakla birlikte üzerinde araştırmalar devam etmekte.
Sonuç olarak, Covid-19 testi müspet gelen erkeklerde testis ağrısının ortaya çıkması virüsün testislere girdiğinin işareti olabilir. Bu durumda doktora başvurulması ve sperm analizi ile kanda testosteron hormon ölçümü yapılması gerekir. Hastalık büsbütün iyileşene kadar da korunmalı cinsel ilgi önerilir. Lakin hepsinden öte, daha başında gerekli tedbirleri alarak hastalığı kapmamak en sağlıklı olanı. Bunun için de maske, toplumsal ara ve hijyen önlemlerine katiyen uyulmalıdır.