Çocukluk devrinde beslenme, her yaşta olduğu üzere çocuklukta da değer arz eder. Lakin düzgün beslenme, çocuğun çok yemek yemesi yahut makul besinleri daima yemesi manasına gelmemektedir. Çocukların hastalıklardan korunabilmesi, zihinsel ve fizikî gelişimi için âlâ beslenme koşuldur. Pekala, nedir bu düzgün yani sağlıklı beslenme? Bedende gerekli olan yağ, karbonhidrat, protein vb. besin ögelerini istikrarlı ve kâfi ölçüde aldığımızda sağlıklı beslenmiş oluruz.
Çocuğa sağlıklı beslenme alışkanlığının kazandırılmasında ebeveynlerinin rolü büyüktür. Ebeveynler yediklerine ve içtiklerine ne kadar dikkat ederlerse çocuklarda ne yediklerine o kadar dikkat ederler. Bununla birlikte çocuğunuza sağlıklı beslenmenin faydalarından bahsedebilirsiniz fakat bununla ilgili daima bir baskı yapmak gerçek değildir. Bahsettiğim üzere çocuğunuzun yemek yemesi ile ilgili gayret etmek yerine çocuğunuza örnek olursanız yemek yeme ile ilgili sorunları daha az yaşarsınız.
Yeme bozuklukları çocuklar genelde 1-2 yaşındayken kendini gösterir. Yeme bozukluklarının sıklıklarına bakacak olursak; sağlıklı çocuklarda %25-45 ortasında bir orandayken gelişim geriliği olan çocuklarda %80 oranlarındadır. Lakin ağır tedavi gerektiren önemli yeme bozuklukları %3-10 ortasında bir orana sahiptir.
Çocuk bağımsızlığını yemek seçerek yahut yemeği reddederek sağlamaya çalışır. Bu noktada bakım veren telaşlanır ve kızarsa, bakım veren ve çocuk ortasında bir savaş başlar. Bu savaş çocuğun daha az yemesine ve daha da berbatı çocuğun davranışlarına da yansıyacaktır. Anne – çocuk ortasındaki sıkıntılar dışında çocukların yeme bozukluklarının gerisinde birçok sebep olabilmektedir. Bunlardan birincisi rastgele bir cerrahi süreç sonrası yahut besinin teneffüs yoluna kaçmasıyla ağız, yutak yahut yemek borusunun travmatize olması travma sonrası yeme bozukluğu dediğimiz duruma sebep olmaktadır. İkinci bir sebep çocuğun kimi tatlara, kokulara yahut görünümdeki besinlere karşı geliştirdiği reddedici tavırdır. Üçüncü bir sebep ise reflü üzere tıbbi bir rahatsızlıktan dolayı bir beslenme bozukluğunun ortaya çıkmasıdır.
Çocukluk çağında görülen muhakkak başlı yeme bozuklukları vardır. Bunlar; çocukluk çağı obezitesi, pika, ruminasyon bozukluğudur. Kısaca her birinden bahsedecek olursak:
Çocukluk çağı obezitesi çocuğun beklenen kilo kıymetinin %20 üzerinde olmasıdır. Bu duruma genetik denilse ile asıl sebep çocuğun çok kalori almasıdır. Annenin çocuğun beslenmesi ile ilgili telaşı sebebiyle ortaya çıkar ve çocuk sık sık beslendiği için açlık ve tokluğu kavrayamaz. Tedavisi lakin annenin durumu kabullenmesi ve istekli olarak bu durumu düzeltmek için efor göstermesiyle gerçekleşir.
Pika ise ısrarla yenilebilir olmayan unsurların yenmesi sonucunda olur. Erkek çocuklarında, zeka geriliği olan çocuklarda, otizmli çocuklarda daha sık görülmektedir. Yapılan çalışmalarda zeka geriliği arttıkça pika olma mümkünlüğünün arttığı gözlenmiştir. Olağan gelişiminde ilerleyen bir çocukta 12-24 ay ortası önemli tıbbi sıkıntılar ortaya çıkarabilir. Bu meseleler genellikle bağırsak tıkanıklığı, ishal, demir ve çinko eksikliği, anemi yahut kurşun zehirlenmesi olarak sıralanabilir.
Ruminasyon bozukluğu ise mide içeriğinin şuurlu ve tekrarlayıcı olmak üzere ağza getirilmesi ve tekrardan çiğnenmesidir. Erkek çocuklarında daha sık görülmektedir. Kendini yatıştırma, bakım verenin dikkatini çekme yahut haz almak için yapılabilmektedir. Asıl ortaya çıkış sebepleri uygunsuz psikososyal etraf ve anne – çocuk ortasındaki münasebetin yetersizliğidir. Bu bozuklukta önemli tıbbi bozukluklara sebep olabilmektedir. Bunlar; ağız yaraları, diş çürükleri, dehidrasyon, aspriasyon, kilo kaybı ve ölümdür. Vefat oranları %25 olarak bildirilmiştir.
Pekala çocuğunda yeme bozukluğu olan ebeveynler neler yapabilir?
Ebeveynler çocuklarına karşı çok denetimci davranmamalıdırlar. Çocuk bu durumda üstte bahsettiğim üzere kendi özgürlüğünü kazanabileceği yemek konusunda hudutlar çizmeye başlar.
Çocuğunuza yüksek amaçlar koymayın. Bu durum çocukta baskı yaratmasının üzerine öz hürmetine karşı da sorunlar yaratabilir. Bu durum ruhsal kökenli yeme bozukluğu yaratabilir.
Bedensel tenkitlerden kesinlikle kaçınılmalıdır.
Çocukların hislerini söz etmesine yardımcı olunmalıdır. Bu sayede çocuk hislerini tabir etmek için yemeği aracı olarak kullanmaz.
Kaynak:Doktor Sitesi