Tuvalet eğitimi, çocuğun idrar ve dışkı denetimini hem uyku hem de uyanıklık anında kazanması, dışarıdan rastgele bir yardım almadan tuvaletinin geldiğini anlaması ve bu gereksinimini kendi başına giderebilmesi sürecidir. Çocuklara verilen tuvalet eğitimi, onların ruhsal gelişimleri açısından kıymetli bir yer tutmakta ve genellikle 1-3 yaşları ortasında başlamaktadır. Bununla birlikte her çocuğun kendine özel olduğunu da unutmamak gerekir. Bu nedenle her çocuk için tam bir yaş periyodu verilememektedir, tuvalet eğitimine hazır olunan yaş çocuktan çocuğa değişebilir. Çocukların tuvalet eğitimine hazır olduklarını işaret eden birtakım ipuçları vardır. Bunlardan kimilerini şu formda sıralayabiliriz:
En az 2 saat müddetle bezinin kuru kalabilmesi ve günlük altını ıslatma ölçüsünün azalması
Bezine idrar yahut dışkı yaptığında bundan rahatsızlık duyması
Tuvaletini yapma gereksinimini sözel olarak ya da birtakım davranış kalıplarıyla karşısındaki bireylere anlatabilmesi
Yürüme, oturma, eğilme üzere hareket hünerlerini kazanmış olması
Ebeveynlerini taklit edebilme hünerlerini kazanmış olması
Kendisine verilen kolay yönergeleri takip edip uygulayabilmesi
Tuvaletini kendi başına yapabilme maharetini kazanmak çocuklar için bağımsızlığın birinci adımı olarak görülür. Bu marifet, çocuğun günlük hayatta yerine getirmesi gereken sorumlulukları bağımsız bir biçimde yönetebileceğini çocuğa öğreten birinci kazanımdır. Zira çocuğun kasları artık onları denetim edebileceği kadar gelişmiş haldedir.
Çocuklarınız hazır değilse, üzerlerinde baskı kurmayın!
Tuvalet eğitimi, çocuğun öğrenmesi gereken öbür vazifelere kıyasla daha güç olabilmektedir. Bu eğitim sırasında hem ebeveynler hem de çocuklar çok daha fazla zorlanabilmekte, başarısızlık yaşama, özerklik yitimi ve otorite problemleri üzere ruhsal sorunlara yer hazırlayabilmektedir. Bu sıkıntıların ortaya çıkmasındaki en büyük etken; çocuklar tuvalet eğitimine hazır olmadan, ebeveynlerin kendi çocuklarını öteki çocuklarla kıyaslayıp beklentiye girmeleri ve çocuklarını bu beceriyi kazanmaları için zorlamalarıdır. Bu davranışlara birkaç örnek verelim:
Tuvalet eğitimini önemsemeyip çocuğu dışkı ve idrar içinde uzun mühlet bırakmak, tuvalet eğitimi konusunda çocuğa karşı cezalandırıcı yaklaşımlar sergilemek, eğitim sırasında zorlanınca çocuğu suçlamak, tuvalete gitme alışkanlığını kazanması için çocuk üzerinde baskı kurmak üzere davranışlar çocuğu ruhsal meselelere sürükleyebilir.
Tuvalet eğitimi sırasında uygulanan yanlış tavır ve davranışlar bu süreci kabusa çevirebilir. Çocuklarınıza bu alışkanlığı kazandırırken tüm dikkatiniz sadece tuvalet eğitiminde olursa bu davranışınız da çocuk üzerinde baskı yaratabilir. Bu baskılar da çocuk üzerinde kakayı içeride tutma, kakayı bilerek koltuk yahut halı üzere tuvalet dışında rastgele bir yerde çıkarma, idrar tutma, kabızlık, idrar kaçırma üzere birçok sıkıntıya sebep olabilir. Bu problemler kalıcı bir hal alabilir.
Ebeveynlerin ve çocukların bu süreci olumlu atlatabilmeleri için birkaç tavsiyede bulunmak gerekirse:
Dikkat edilmesi gereken en değerli kural çocukları cezalandırmadan, onlara bağırmadan, kızmadan, baskı yapmadan, çocuğu küçük düşürecek bir bakış dahi atmadan bu eğitimi tamamlamaktır. Süreç büsbütün olumlu tavırlar üzerinden yönetilmelidir ve çocuk övgülerle yönlendirilmelidir.
Çocuğunuza tuvalete gitme alışkanlığı kazandırırken bu durumu onlar için eğlenceli hale getirmeniz de mümkün. Çocuğunuz için davranış tabloları düzenleyebilir ve onunla birlikte altı kuru olduğu vakitler güneş, altı ıslak olduğu vakitlerde ise yağmurlu bir bulut çizebilirsiniz. Tabloda güneş fotoğraflarının sayısının arttığını görmek çocuğu memnun edecektir.
Çocuğunuz kakasını yaptığı vakit bedeninden bir parçayı kaybettiğini düşünüp korkabilir. Tuvalet eğitimi öncesinde çocuğa tuvaleti tanıtmanız, gerekirse kaka gösterip korkulacak bir şey olmadığını önden anlatmanız, çocuğun eğitim öncesinde rahatlamasına yardımcı olabilir.
Tuvalet çocuklara çok büyük göründüğü vakit tuvaletin kendilerini yutacağından korkabilirler. Bu ihtimali en başından eleyebilmek ismine tuvaletin önüne çocuğun rahat ulaşabileceği yükseklikte bir tabure koyabilirsiniz. Bu formda çocuğunuz kendini inançta hissedecektir.
Çocuğunuz birinci evrede tuvalete karşı bir endişe geliştirirse, lazımlık üzerine oturtabilirsiniz. Vakit geçtikçe çocuğun zorlanmayacağı biçimde evreli olarak tuvalet eğitimine hazır hale getirebilirsiniz.
Tuvalet eğitimine başlama kararı alındığı andan itibaren gündüzleri çocuğun altına bez bağlanmamalıdır, geceleri uyurken bağlanmasında bir sakınca yoktur. Uyanık haldeyken altında bez olmaması çocuğu tuvalete yönlendirecek ve tuvalete gitme motivasyonunu arttıracaktır. Ayrıyeten sizi, çocuğunuza tutarsız davranış sergilemekten koruyacaktır.
Başlarda tuvalete gitme muhtaçlığını kazanmış olmadığı için çocuğunuz tuvalete gitmesi gerektiğini söylemeyi unutabilir. Bu nedenle çocuğunuzu 1-1,5 saatlik ortalarla tuvalete götürmeniz yararlı olacaktır.
Kaynak:Doktor Sitesi