Bayılma nedenleri

0 94

Bayılma kısa periyodik şuur kaybı olarak tanımlanır. Birçok farklı nedeni bulunmaktadır. Öncelikle şuur beyin bölgelerinin birbirleriyle kontaklı bir biçimde bütüncül olarak çalışması sonucunda ortaya çıkan bir koognetif işlevdir. Şuur kişinin kendisinin ve etrafının farkındalığını tabir etmektedir. Gerek beyindeki rastgele bir fizikî yada yapısal değişiklik gerek bedenin öbür organlarındaki rastgele bir değişiklik şuur değişikliğine ve en nihayetinde şuur kaybına neden olabilmektedir. Şuur kaybının yada şuur değişikliğinin birden fazla nedeni olabileceği ve birden fazla sistemdeki değişikliğin şuur değişikliğine yol açabilini vurgulamıştık. Bunlardan nörolojik nedenli olanlar birebir beynin kendisinin etlilendiği yada beyinden köken alan değişikliklerin neden olduğu bayılma durumlarıdır. Nörolojik kökenli şuur değişiklerinin en sık nedenlerinden bir tanesi epilepsi dediğimiz halk ortasında bilinen ismiyle sara nöbetleridir. Lakin bütün epilepsi nöbetleri bayılma ile sonuçlanmak zorunda değildir. Kimi epilepsi nöbetleri kişinin şuurunun yerinde olduğu nöbetler biçiminde seyretmektedir. Lakin bayılma ile sonuçlanan epilepsi nöbetleri açısından bakıldığında ayırıcı teşhiste bilhassa göz alınması gereken iki durum bulunmaktadır.Bunlardan bir tanesi kalpteki bir soruna bağlı olarak beynin kanlanmasının değişmesi yani azalma tarafında bir değişiklik göstermesi ve akabinde bireyde şuur değişikliği yani şuur kaybının gözlenmesidir. Bir başka durum ise ruhsal nedenlere bağlı olarak gelişen şuur değişikliği durumudur bu geçek bir şuur değişikliği yada şuur kaybı değildir.Ancak bilhassa epilepsi hastalarında gördüğümüz şuur kaybı ve kardiyak ritim bozuklarının neden olduğu şuur kayıplarıyla karışıklık göstermekte ve hastalarda yanlış teşhis beraberinde yanlış tedaviye neden olduğu için epey kıymetlidir.

Bilhassa nörolojik nedenli şuur kayıplarının epilepsi nöbetlerine eşlik edebileceği ve bunların ayırıcı teşhisinde kalp ritim bozukluklarına bağlı olarak beynin kanlanmasındaki azalma istikametindeki değişiklik ve değişikliğe bağlı görülen bayılmaların göz önüne alınması gerektiğinden bahsettik.Bir başka kıymetli neden ise ruhsal nedenlere bağlı olarak gelişen şuur değişiklikleri ve en nihayetinde şuur kaybıdır.

Bunlar görülme sıklıkları açısından bakıldığında aslında ruhsal nedenli bayılmalar ve şuur değişiklikleri ile kardiyak kökenli şuur değişikliği ve bayılmalar nörolojik özellikli epilepsi nöbetlerinin eşlik ettiği şuur kayıplarından çok daha fazla sıklıkla görülmektedir.Bu nedenle kişi şuur değişikliği yada şuur kaybı ile başvurduğu vakit öncelikli olarak göz önüne alınması gereken bu iki bayılma nedeninin varlığının sorgulanmasıdır.

Bayılma yakınması ile başvuran hastada nasıl davranmalıyız, hangi tetkikleri istemeliyiz, gerçek teşhis konduktan sonra ise yanlışsız tedavi yaklaşımı hangisidir, sorularına karşılık bulmamız gerekmektedir.Ancak öncelikle bunun bir bayılma olup olmadığı sorgulanmalıdır. Şuuru tanımlarken söylediğimiz üzere şuur kişinin kendisinin ve etrafının farkındalığı olarak kıymetlendirilmektedir. Bu nedenle şuur değişikliği ve şuur kaybının varlığının bu farkındalıkta değişikliğe yol açması gerekmektedir.

Hastalarda gerçek bir şuur değişikliği yada gerçek bir şuur kaybının varlığı sorgulanırken bu durum dikkate alınmalıdır.Ardından şuur değişikline yol açabilecek üç temel neden açısından hastadan gerekli tetkikler istenmelidir.Ancak bu istenecek tetkikler kişinin eşlik eden öbür hastalıklarının varlığı, kardiyak nedenler, ruhsal stresörlerin var olup olmadığı ve nörolojik ek hastalıklarının var olup olmadığına nazaran değişkenlik gösterebilmektedir.

Lakin bu bayılma nedenleri ortasında geri dönüşülebilir, tedavi edilebilir, en azından durdurulabilir hastalıklar açısından yani daha önemli hastalıklardan daha kıymetsiz hastalıklara yani ruhsal nedenli bayılma üzere daha kıymetsiz hastalıklara yanlışsız tetkik istemi yapılmalıdır. Ve tetkikler bu biçimde sıralanmış olmalıdır. Bu nedenle öncelikli nedeni nörolojik olarak beyinden köken alan şuur kayıpları olarak düşünülmekte yarar vardır. Bu cins hastalarda bir beyin görüntülenmesi öncelikle istenmelidir. Şuur değişikliğine yol açacak yapısal bir lezyon olup olmadığı değerlendirilmelidir.Kardiyak ritim bozuluklarında görülen bayılmarın varlığında kardiyak nedenler tetkik edilmelidir. Kişinin kandaki eletrolit değişiklikleri yada kanda bir enfeksiyon varlığı yani kandaki rastgele bir laboratuvar verisindeki biyokimyasal değişiklikte beyinde hücreler ortası irtibatı etkileyecek ve şuuru oluşturan bütün beyin hücrelerinin birbirleriyle koordineli yani uyumlu bir halde çalışmasının bozulmasına yol açacaktır.Bu nedenle rutin kan tetkikleri, kardiyak ritmi ortaya koymak için elektrokardiyografi yani EKG akabinde beyin görüntülenmesi ve kişinin beyin aktivitesinin kıymetlendirilmesi için Elektroesefalografi dediğimiz tetkik istenmelidir.Elektroensefalografi dediğimiz tetkik kısaca yani sıklıkla bilinen ismiyle EEG yalnızca epilepsi nöbetleri olan hastalarda değil aslında bedendeki öbür bir organa bağlı bozukluklarda beynin etkilenmiş olup olmadığının kıymetlendirilmesi içinde kullanılabilmektedir.

Hastalardan birinci basmakta istenen bu rutin tetkiklerde rastgele bir bozukluk saptanmadığı durumlarda hastanın içinde olduğu toplumsal durum ruhsal stresörlerin varlığı yada yoğunluğu sorgulanmalıdır.

Bayılmaya neden olabilecek rastgele bir durumun varlığı saptanmadığı taktirde ise kişi öncelikli olarak takip edilmeli gerekirse rutin elektroensefalografi yani kısa müddetli uyanıklıkta yapılan elektroensefalografi’nin yanısıra daha uzun müddetli monitörizasyon yapılması gerekmektedir. Hastanın en kıymetli tetkiki şuur değişikliği yani hastanın tariflediği şuur değişikliği yada şuur kaybı dururmundaki elde olunan EEG kaydıdır. Şayet bu esnada bu uzun periyodik EEG kaydı sırasında kişinin klinik yakınması görülürse ve bu esnada EEG de epilepsiye işaret eden bir bozukluğun varlığı saptanırsa zati kişinin şuur değişikliği yada bayılma nedeni olarak epilepsi tanısı konacaktır. Lakin birçok hastada bunu temin etmek çok kolay olamayabilir. Şunu belirtmeliyiz ki kardiyak ve ruhsal kökenli bayılmaların hiçbirisinde EEG kaydı sırasında epileptik deşarjlar edle edilmez epileptik deşarjların elde edildiği tek bir durum vardır ki oda epilepsi hastalıkları epilepsi nöbetleridir.

Şayet bayılma nedeni olarak kardiyak ve ruhsal nedenler düşünülüp teşhis konduysa kişi ilgili uzmanlık alanına yönlendirilmelidir. Lakin ruhsal kökenli bayılma teşhisi konan hastaların uzun devirde epileptik nöbetler açısından da takip edilmesi ve aralıklı olarakta EEG kayıtlarının elde edilmesi gerekmektedir. Zira birden fazla ruhsal kökenli hastalık yani buna bayılma, ruhsal kökenli epileptik nöbetler, ruhsal kökenli hareket bozuklukları yada ruhsal kökenli psikojenik demans dediğimiz bunama tablolarındaki üzere birçok ruhsal kökenli nörolojik hastalıkta ilerleyen devirde hastalar takip edildiğide gerçek fizyolojik bir bozukluğa işaret eden bulgular elde edilebilmektedir. Zira EEG kayıtları fizyolojik kayıtlardır ve anlık kayıt yapabilmektedirler.

Kaynak:Doktor Sitesi

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.