“All diseases begin in the gut.”-
Tüm hastalıklar bağırsakta başlar./ Hippocrates
İnsan doğduğunda bağırsak ve tüm organlarımız mikrobiyolojik olarak sterildir yani rastgele bir mikroorgazima içermez ve doğum anında anneden ve etraftan kaynaklanan bakterilerce kolonize olmaya başlar. Bu mikrobiyata sabit değildir ve anne sütü kesilip olağan besinlere geçilinceye kadar farklılık gösterir. Ömür boyunca bağırsak mikrobiyotası, beyin ve bağırsak ortasında temas oluşturarak insan sıhhati üzerinde kıymetli bir rol oynar.
Birinci temas, doğum sırasında annenin doğum kanalından, cildinden ve soluğundan meydana gelir ve bu birinci organizmalar bedene yerleşir. İnsan bedeninde bulunan kendi hücre sayımızın yaklaşık 10 katı kadar mikroorganizma bulunur.
İNSAN MİKROBİYOTASI;
Bakteriler,
Virüsler,
Mantar,
Ökaryotik mikroorganizmalardan oluşmaktadır.
İnsan mikrobiotasının yakşaşık yüzde 70’i bağırsak sistemi içindedir.
Gastrointestinal sistem (yüzde 70)
yaklaşık 200 m2 yüzey alanı içerir
mikroorganizmalar için varlıklı besin öğeleri içerir.
Deri
Genitoüriner sistem
Teneffüs sisteminde de mikrobiota üyeleri bulunur.
Bağırsak mikrobiyotası nedir? Fonksiyonu Nedir? Hangi mikroorganizmalardan oluşur?
Bedenimizde 100 trilyon hücre vardır, yaklaşık bunun 10 katı kadar ölçüde mikrobik elemanlar bedenimizde cilt, ağız içi, bayan genital sistem, bağırsaklar üzere farklı yerlerde yerleşmiştir. Aslında zararsız olan bu mikroplara bulundukları yerin “florası” denmekte fakat son vakitlerde bu tabir “mikrobiyota” olarak değişik isimle anılmaktadır. Bağırsaktaki bu floraya “Bağırsak mikrobiyotası” denir.
Bağırsak mikrobiyotasının değerli misyonlarından kimileri
Sindirim sistemimiz 200 m2 yüzey alanına sahiptir. Bu geniş alan bağırsak mikroorganizmaları için uygun beslenme ve yaşama ortamı sağlamaktadır. Bu geniş alan tüm mikrobiotanın yüzde 75’ini barındırır. Bağırsak içindeki bu organizmalar sindirim sistemi dahil, metabolizma, ve immün sistem üzere birçok durum için ehemmiyet arzetmektedir.
Bu yapı B ve K vitaminlerinin imalini sağlar. Bağırsaklarda hastalık yapabilecek patojenik bakterilerin yerleşmesine mani olur. Bağışıklık sisteminin değerli bir elemanıdır; bir bariyer görevi görür. Bağırsak mikrobiotası bozulduğunda kanserden damar sertliğine, kilo fazlalığından şeker hastalığına ve alerjilere kadar birçok hastalığın ortaya çıkmasında rol alır.
Hangi hastalıklarla bağlantısı vardır?
Bakteriler ile bağlı hastalıklar
Diyare
Obezite, Diyebet, Met. Sendr.
Ateroskleroz
İrritabl Bağırsak Sendr.
Crohn hastalığı, Ü.Kolit
Otizm/Depresyon/Alzheimer
Astım, Egzema
Kolelithiasis
Multipl skleroz
FMF
Alkol dışı karaciğer yağlanması
Obezite’de neler olmaktadır?
Bakteriyel çeşitlilik oranında azalma görülürr,
Firmicut tip bakteriler olağanda daha az sayıda olurken obezitede sayıları artar ve Bacteroidetes’in azaldığı görülür
Bifidobacteria tipi bakteriler azalır,
Mikrobiyata ve yangı
Mikrobiyata yangısal özelliklerin baskın olmasıda obezite gelişimi ile bağlı olabilir.
Mikrobiyatanın konağın yeme davranışlarını ve insülin direnci gelişimini birtakım düzeneklerle etkileyebilir.
Mikrobiota ve insülin direnci
Bağırsaktaki mikrobiotanın bozulması insülin direnci oluşumunda rol oynar.
Obez ve insülin direnci olan farelerde mikrobiotanın düzelmesi, glikoz bozukluğunu düzeltir.
Bağırsakta Firmicute tipi bakterilerin artışı
Bağırsakta besin kalori emilimini artırır.
Karaciğer yağlanması ile güçlü bağlantısı vardır.
Bağırsak mikrobiotasının bozulması hem yangısal durum oluşturarak insülin direnci, diyabet ve obezite oluşumunu etkilerken hem de öteki yangısal hastalıkların oluşmasına ve seyrinde bozulmalara neden olabilir.
Bağırsak mikrobiyotanız kan basıncınızı etkileyebilir mi?
Faydalı mikroorganizmalardan olan lactobacilli m.o’ları antihipertansif tesiri olan ve ACE-1’i inhibe edebilen biyolojik etkin peptidler üretir. Laktobasil ile mayalanan süt tüketen hipertansif insanlarda kan basıncı düşer.
Yaban mersininin antihipertansif tesiri bağırsaktaki Lactobacilli’ye bağlı olabilir .
Spontan hipertansif sıçanlara ekşimiş sütün oral yoldan verilmesiyle sistolik kan basıncınının (büyük tansiyon) düştüğü bildirilmiştir.
İnsanlarda yapılan randomize, denetimli çalışmalar bir meta-analizi, probiyotik tüketimin hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını yavaşça düşürdüğünü ortaya koymuştur.
Çocukluk çağında sık antibiyotik kullanımı yağlanmayı artırır
Çiftlikteki büyümeyi ve yem verimliliğini artırmak için hayvanlara düşük doz antibiyotikler yıllardır verilmektedir.
Sık antibiyotik kullanan çocuklarda obezite daha sonraki hayatlarında daha sık görülmektedir.
M. Blaser ve Meslektaşları genç fareler üzerinde antibiyotiklerin düşük dozda 7 hafta boyunca kullanımı sonrası yağlanmayı artırdığını ve metabolizmayı etkileyebildiklerini bulmuşlardır (Firmicutes:Bacteroidetes oranı artar)
Bu çalışma ile bebeklerde bağırsaklarda uzun periyodik tesir yaratarak yağlanmayı artırıcı tesir gösterdiği saptanmıştır.
Bağırsak mikrobiyatası damar sertliğini (ateroskleroz) artırabilir.
Bağırsak mikrobiyotası tesiri ile bağırsakta oluşan spesifik metabolitlerin üretimi ile uzak organlarda tesir oluşabilir. Bağırsak mikrobiyotası beslenmede lipid fosfatidilkolinden güçlü besin alımı (yumurta sarısı, sakatat, et ürünleri) sonucu oluşan son eserlerle aterosklerozu artırabilir. Fosfatidilkolin açısından güçlü besinler alınması sonucu bunlar mikrobiyota tarafından koline, kolin ise karaciğer aracılığıyla son eser olan trimetilamin oksite dönüşür. Bu husus ateroskleroz gelişimden sıkıntılıdır. Kolinin tüketimi ‘Batılılaşmış’ diyetinde fazladır ve Baceroides enterotipi ile temaslıdır.
Gut mikrobiota tanısal testleri
Gaita Kültürü
Tüm GUT mikrobiyotasının yalnızca yüzde 10–50’si kültüre edilebilir.
Yeni Kültür Teknikleri
Matrix-assisted laser desorption/ionization–time of flight mass spectrometry (MS),
«Fast and low-cost DNA sequencing» metodları,
Tüm prokaryotlarda 16S rRNA ortak bulunan gendir.
Metagenomic (veya «shotgun sequencing») çalışmaları.
Polimeraz zincir tepkisi (PCR) ile birleştirilen metodlar,
Floresan in situ hibridizasyon (FISH),
Jel bazlı metodlar,
Kültür bağımlı olmayan poligenetik metod 1
6S rRNA sekanslama üzere ileri inceleme metotları kullanılmaktadır.
Gut Mikrobiyota Bozukluğunda Hangi Tedavi Usulleri Kullanılmaktadır
1.Probiyotik tedavisi
Canlı mikroorganizmalardır. Uygulandığında hastada faydalı flora değişikliği yaparlar. Genelde Lactobasilus ve Bifidobacterium.
Bunlar ortasında ;
Yoğurt,
Kefir,
Peynir,
Ekmek,
Şarap,
Sirke,
Turşu,
Boza,
Tarhana,
Lahana turşusu,
Pastörize edilmemiş zeytin,
Tarhana,
Boza,
Hardaliye
2.Prebiyotik tedavisi
Sindirilemeyen besin molekülleri içeren, kâfi uygulandığında uygulanan maddeyi sindirebilecek bakteri çoğalmasını sağlayan moleküller.
Prebiyotikler ortasında;
Arpa, çavdar, buğday
Kurubaklagil, soğan, sarımsak, pırasa, bezelye kuşkonmaz, domates, yer elması, hindiba, yeşil sebzeler üzere besinlerde doğal olarak bulunur
Muz, kırmızı meyveler,
Polifenol içeren besinler.
Sonuç olarak, mikrobiyota birçok faktör üzerinden kan basıncımızı tesirler. Sağlıklı beslenme mikrobiyotamız üzerine kıymetli tesirler oluşturur. Beslenmede prebiyotik ve probiyotik kullanımı kesinlikle yer almalıdır.
Kaynak:Doktor Sitesi