Fiziksel acılar hakkında pek fazla konuşmayız, onu hissetmediğimiz sürece o bizim için yok üzeredir. Ancak insan olmanın kaçınılmaz yazgısında acı hepimize uğrar.
“İnsan bilimleri bilgileri, edebi tanıklıklar ve bilhassa hastaların ya da yaralıların tanıklıklarıyla kısmen tanımlanabilecek acıyı hissetmek her şeyden evvel her türlü ölçüden, her türlü belirleme ve betimleme teşebbüsünden kaçan, derecesini ve özelliklerini bir diğerine anlatmanın mümkün olmadığı şahsî ve mahrem bir olgudur. Acı lisanın radikal başarısızlığıdır.bedenin karanlığına gömülmüştür, bireyin kendi içindeki tartışmasına aittir. Vücudu, kendi içindeki halesinde özümser ya da içine çöreklenmiş yırtıcı bir hayvan üzere kemirir fakat azap eden bu mahremiyeti isimlendirmeye imkan tanımaz. Söz edilemez, en gözüpek kaşiflerin somut bir coğrafyasını çizebilecekleri bir kıta değildir. Bıçağı altında, hayatın birliğinin paramparça olması lisanın de parçalanmasına yol açar. Çığlıklar, sızlanmalar, inlemeler, ağlamalar ya da sessizlik yani kelamın ve niyetin yetersizlikleri…; acı sesi kısar ve tanınmaz hale getirir.” David Le Breton – Acının Antropololojisi
Acı, tecrübemizin öznelliğini çarpıcı bir biçimde kavratır beşere. Sonlu olduğumuzu daima unuttuğumuz günlük ömürde bir anda bir kıvılcım çakar. Bu ömrü yaşayanın sadece “ben” olduğu gerçeği ile yüzleştirir. Tek başınalığımızı yüzümüze vurur. Dehşete düşürür insanı. Tahminen de bu yüzden üzerine konuşulmaktan kaçınılan bir şey. Elbette ki her an bunu düşünsek ilerleyemezdik. Günlük hayatın lakırtısında, acı bize uğramadığında yokmuş üzere yaşamak gerekli ve sağlıklı da. Fakat bunu mutlak olarak inkar etmek, bize gelip uğradığında bizi düşürdüğü dehşet ile içinden çıkılmaz bir hale sokabilir.
Böyle güçlü tecrübeler (ruhsal ve fizikî acı deneyimleri) insanın kendi hayatına dair durup düşünmesi için uygun bir fırsat olabilir ve tahminen de yaşadığımız hayatın hakkını vermek için adım atma gücünü verebilir. Zira insanı kendine, kendi varoluşuna güçlü bir biçimde yaklaştırır acı tecrübesi. Ötekine tabir edilemezliği ile kendimize döndürür bizi.
David Le Breton – Acının Antropolojisi kitabından bir alıntıyla daha devam edelim:
“Acı kanıtlanmaz, hissedilir. Bu manada toplumsal dünyayla alakanı inkar etmeye çalıştığı bir insani şart özelliğini ifşa eder: Yalnızlık ya da daha doğrusu içe kapanma. Yıkılmış, acı çeken insan kimi vakit çektiği derdin anlaşılmaması ya da şiddetinden kuşku duyulması yüzünden bir dram yaşar. Ve vücuda gizlenmiş ve bakışlardan kaçan bir azabın samimiyetini kanıtlayabilecek hiçbir şey yoktur. Insan çok şiddetli ağrılar çektiğini söyler lakin bunları kendisi üzere hisseden ya da paylaşan diğer birinin olamayacağını da evvelce bilir.
‘Ağrıları ve acılarımı anlatabilirim, bir oburu da yapabilir bunu ya da yapabildiğimizi söyleriz lakin bunları tam manasıyla ve yanlışsız bir biçimde ve hangi mutlaklık seviyesiyle yansıtabildiğimiz nasıl doğrulanabilecektir?’ diyor Wittgenstein. Ve devam ediyor: ‘N.’nin acı çektiğini bilebilirim hiç kuşkusuz lakin ne kadar acı çektiğini bilemem. Onun mutlaka bildiği bir şey bu acı lakin dış belirtileri, bütünüyle özel bir durum hakkında bir şey tabir etmiyorlar bana.’
Sözcükler dağılır ve vücudun içe kapanmalarındaki azaplarına karşın kaçıcı bir gerçekliği isimlendirirler. Oburunun acısının şiddetini anlayabilmek için diğeri olmak gerekir. Vücutların farklılığı, kimliklerin zarurî ayrılığı kendi acısına, özgürlüğüne ya da kişiliğine zincirlenmiş diğerinin acı ve ağrı şuuruna nüfuz edebilmeyi imkansızlaştırır. ‘Bunalıyorum, ağrılarım var.’
‘Bunalım lisana getirilebilir, belirtiler oluşturabilir, birtakım işaretlere ve fantazmalara dönüşebilir ya da hareketle giderilebilir. Hatta bulaştırılabilir; acı ise yalnızca insanın kendisine aittir.’ Yanık yarasının ne olduğunu anlayabilmek için yanmak gerekir. Ancak yeniden yanan diğer birisinin acısının derecesini anlayabilme imkanı yoktur. Sözgelimi yanma bir yazgı birliği yaratabilse de insanı acısının verdiği yalnızlıktan ve bu türlü bir acıyı yalnızca kendisinin çektiği fikrinden kurtaramaz.
Hiç kuşkusuz acı çeken bir insan asla o kadar yalnız değildir bu manada.”
Acıyı deneyimlemek son yalnızlığın en patavatsız habercisi tahminen de. Acı tecrübesinin her tabir edilişinde sözlerin kifayetsiz kalışı ile yalnızız; acımızın bir öteki tarafından hiçbir vakit bizimkine muadil deneyimlenemezliğinde yalnızız.
Hepimiz çektiğimiz acının öteki tarafından “ben” üzere anlaşılamazlığı konusunda çaresiziz. Lakin bir şey tekrar de bizi ötekine yakınlaştırıyor; bu çaresizliğin hepimize içkin oluşu.
Bir ikilemle karşı karşıyayız. Yalnızlık çaresiz hissettiriyor, bu çaresizliğin paydaşlığı ise yalnız olmadığımız hissini doğuruyor.
Hiçbir vakit “öteki”ni mutlak bir halde anlamam mümkün değil, evet. Öteki de “ben”i hiçbir vakit benim kendimi anladığım üzere, kendimi anlatmak istediğim üzere anlayamayacak…
Ama bu manaya ve anlatma eforu takdire paha ve bizi birbirimize bağlayan, bizi güçlü kılan en değerli öge. En nihayetinde acımı tabir edemiyor oluşumun getirdiği çaresizliği, ötekinin acısının da tabir edilemezliğini anlamamla dindiriyorum. Birbirimizi manaya uğraşımız hayatımıza mana katan en kıymetli bedellerden birisi; ve natürel ki kendimizi…
Birbirimize çok gereksinimimiz var; biraradalığa mahkumuz ve bu bazen Sartre’ın sözüyle “cehennem başkalarıdır” dedirten bir lanet, bazen de “iyi ki yanımdalar” dedirten bir lütuf. Hayatımızda hangisine daha yakın duracağımızı belirlemekse bizim elimizde. Terapi ise hem “ben” hem de “öteki” ile anlayışlı bir ilgi kurabilmenin en kesin yolu.
Kaynak:Doktor Sitesi